Estimated reading time: 4 минута
Treći krajnik
Treći krajnik ima svako dete, a njegova operacija se predlaže kod dece koja zbog uvećanog krajnika ne mogu da dišu na nos. Zbog disanja na usta usled čega često imaju i prekide u disanju sa hrkanjem tokom spavanja. Disanjem na usta u dušnik i dušnice dovodi se nedovoljno pripremljen vazduh, jer nos inače pročišćava, zagreva i vlaži vazduh. Direktno udisanje vazduha kroz usta može da dovede i do češćih upala ždrela, krajnika, kao i bronhitisa.
Operacija trećeg krajnika preporučuje se i kod dece koja imaju česte akutne upale srednjeg uva ili sekret u srednjem uvu. Infekcija iz nosića najčešće se zadržava u trećem krajniku i odatle se preko Eustahijeve tube širi do srednjeg uva. Odstranjenjem trećeg krajnika umanjuje se mogućnost za nastanak akutne upale srednjeg uva.
Kod dece koja imaju ponavljane bronhitise kojima prethodi sekrecija iz nosića i slivanje sekreta niz zadnji zid ždrela, takođe se preporučuje operacija trećeg krajnika. Na taj način se smanjuje broj bronhoopstruktivnih kriza.
Nepčani krajnici
Najčešća indikacija za operaciju krajnika – tonzilektomiju su česte bakterijske upale krajnika (rekurentni tonzilitis). Ukoliko dete ima sedam gnojnih upala krajnika u poslednjih 12 meseci, po pet upala krajnika godišnje u poslednje dve godine ili po tri upale krajnika godišnje u poslednje 3 godine tada govorimo o postojanju rekurentnog tonzilitisa. Kod ove dece indikovana je operacija krajnika.
Uvećani (hipertrofični) krajnici koji izazivaju otežano gutanje, dovode do smetnji izgovaranja nekih glasova i nazalnosti u govoru takođe su indikacija za operaciju. Deca sa veoma uvećanim krajnicima mogu imati i prekide u disanju tokom spavanja (sleep apnea). Sve ove tegobe nakon operacije krajnika prestaju.
Operacija krajnika indikovana je i kod pacijenata sa lokalnim komplikacijama tonzilitisa, odnosno širenjem infekcije na okolno tkivo – peritonzilarnog apscesa, kao i kod sumnje na tumor.
Korist od operacije krajnika
Deca operisana zbog rekurentnog tonzilitisa u naredne dve godine imaju umereno manji broj akutnih upala gornjih disajnih puteva. Nakon dve godine broj upala operisane dece izjednačava se sa brojem upala kod neoperisane dece.
Kod dece sa hipertrofičnim krajnicima očekuje se da dete ima bolji apetit, mirniji san i da bude odmornije i raspoloženije.
Postoperativni oporavak nakon operacije trećeg krajnika
Operacija trećeg krajnika (adenoidektomija) je rutinska i izvodi se u opštoj anesteziji, kratko traje i gotovo da nema komplikacija. Veoma retko pojavljuje se krvarenje iz usta koje se ponekad rešava ponovnim uvođenjem u operacionu salu i postavljanjem tampona u nosni sprat ždrela. Ukoliko dete nema krvarenje niti povišenu telesnu temperaturu iz bolnice izlazi na dan operacije. Najčešće već dan nakon operacije nema bolove, a ograničenja u smislu ishrane skoro da ne postoje. Nije poželjno koristiti cuclu varalicu niti piti na flašicu, sve ostalo je dozvoljeno.
Postoperativni oporavak nakon operacije nepčanih krajnika
U prvih 12 sati nakon operacije kod 1-3% pacijenata može se očekivati krvarenje iz usta. U tom slučaju neophodno je identifikovati i zaustaviti mesto krvarenja.
Nakon operacije nepčanih krajnika pacijent u narednih 7 do 10 dana može imati bol promenljivog intenziteta. Najčešće je bol izuzetno jak između četvrtog i petog postoperativnog dana. Dete teško guta te odbija unos hrane i tečnosti. Preporučuje se unos hladnog čaja, kašaste i mekane hrane i to nakon davanja analgetskog sirupa. Na mestima gde su bili krajnici dan nakon operacije mogu se primetiti sivkaste naslage koje nisu gnoj, već fibrinske naslage. Fibrinske naslage od petog dana polako otpadaju. U periodu otpadanja naslaga može se pojaviti krvarenje i tada se, kao i ukoliko izmeri temperatura veća od 38 C obavezno dete mora dovesti na pregled kod otorinolaringologa. Promena boje glasa nakon odstranjenja velikih krajnika uočljiva je kod dece koja su imala velike krajnike i uslovljena je promenama rezonatnih karakteristika ždrela. Izuzetno retko može se desiti i fatalni ishod zbog infekcije ili krvarenja.
